Soru İşareti, kullanım alanı itibariyle oldukça geniş olan ve yaygın bir şekilde kullanılan bir noktalama işaretidir. İsminden de anlaşılacağı üzere soru cümlelerinin sonunda kullanılır. Soru işaretinin bilinen simgesi ise“?” şeklindedir. Şekli kancaya benzeyen bu işaretin alt kısmında ise noktalama işaretlerinden nokta bulunmaktadır. Noktalama işaretleri arasında önemli bir yere sahip olan bu işaret aynı zamanda geçmiş yıllarda olduğu gibi günümüzde yapılan sınavlarda diğer noktalama işaretleriyle beraber soru olarak karşımıza çıkmaktadır.
Sınava hazırlanan öğrenciler noktalama işaretleri konusunda mutlaka çalışırken soru işaretine de denk gelmektedir. Bu sebepten ötürü noktalama işaretlerini bilmek hem sınavlarda ve hem de yazı dilinde oldukça önemli bir yere sahiptir. Bu konuda soru işaretinin yeri de ayrıdır. Çünkü soru işaretinin kullanıldığı alanların dışında soru cümlesi gibi göründüğü halde sonuna soru işareti konulmayan cümlelere de rast gelebilirsiniz. Böyle bir durumda ise soru işaretini koyup koymayacağınız ve eğer koyacaksanız da cümlenin neresine koyacağınızı iyi bilmeniz gerekmektedir. Soru işareti de dahil olmak üzere noktalama işaretlerinin tümünün kullanıldığı alanları bilmek bunun yanı sıra imla kurallarına da dikkat etmek düzgün bir Türkçe konuşma ve yazma dili için oldukça önemli yer tutmaktadır.
Soru işaretinin Türkçemizde kullanıldığı alanları inceleyelim.
Soru anlamı ifade eden cümle ya da k
elimelerden hemen sonra soru işareti kullanılır
Atatürk bana sordu:
— Yeni yazıyı tatbik etmek için ne düşündünüz?
Cevabı bizzat kendi içerisinde olan soru cümleleri için de soru işareti kullanılır
Haksız mıyım acaba? Liderler arasında hiç Yavuz Sultan Selim gibi olur mu?
İçinde soru anlamı belirten kelimeleri ya da soru eki yer alan ancak anlam itibariyle soru cümlesi olmayan cümleler için ise soru işareti kullanmak yazım yanlışı olur. Soru işareti böyle yerlerde kullanılmaz
Beni sen mi ittin ne yaptın açıkçası tam olarak göremedim. (Soru kelimesi nesneye dahil edilmiştir.)
Bazı cümleler de yukarıda belirtilen maddenin tam tersi olarak soru kelimesi içermemesine rağmen birer soru cümlesidir. Bunlar için ise soru işareti kullanmak gerekir. Bu cümlelerde genellikle soru anlamı tonlama ve vurgu gerektirdiği bilinmektedir
Yaşınız?
Gördün?
Herhangi bir bilginin şüpheyle yaklaşıldığı yani bilginin doğruluğunun kesin olduğunu düşünmediğimiz ya da tam anlamıyla kesin olmadığı yerlerde ise yay ayraç içinde soru işareti kullanılır. Bu sayede bilgi hakkında net bir bilgi olmadığını okuyan birisi anlamış olur. Burada kullanılacak olan soru işareti bunu belirtmektedir
Ankara'dan Eskişehir'e arabayla 1,5 (?) saatte gittiğini söyledi.
Bilinmeyen yerler için ya da tam olarak tahmin edilemeyen tarih ve benzeri durumlar içinde soru işaretini kullanmak gerekmektedir
Mevlana Celaleddin-i Rumi (1240?-1320).
Not 1: mı / mi eki -ınca / -ince anlamı ile zarf-fiil kullanılarak kast edildiğinde cümlenin sonuna herhangi bir soru işareti konulamaz.
Akşam oldu mu sürüler döner. Hava karardı mı eve gideriz.
Not 2: Soru ifadesi belirten bağlı ve sıralı cümlelerde soru işaretinin kullanıldığı yer en sondadır.
Çok yakından mı bu sesler, çok uzaklardan mı?
Kullanılan cümleye soru eki herhangi bir soru anlamı belirtmiyorsa ve zaman anlamı belirtmiyor ise soru işaretinin kullanamayız
Akşam vakti geldi mi sıla hasreti depreşip durur şu bizim garip gurbetçilerimize.
Konuşma esnasında tam olarak anlamadığımız cümlelerden sonra soru anlamı barındırması sebebiyle cümle sonuna soru işareti konulması gerekmektedir. Kelime bakımından herhangi bir soru eki belirtmemesine rağmen buradaki amaç bir ünlem ifadesi olarak soru sormaktır
Efendim? Söyledikleriniz anlayamadım.
.jpg&description=Soru Isareti){kind=link}