Kesme işareti (') Türkçede önemli bir yer tutar ve dilbilgisi kurallarına göre kullanılması gereklidir. Bu işaretin doğru kullanımı, yazılı ifadelerin anlaşılmasını kolaylaştırır ve dilin düzgün bir şekilde korunmasına yardımcı olur. Bu makalede, kesme işaretinin çeşitli kullanım alanlarını ve kurallarını detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

Kesme işareti, özel isimlerin aldıkları çekim ekleri ile ayrılır. Örnek olarak, "Ezgi'nin ayakkabıları çok güzelmiş." cümlesinde, "Ezgi" özel ismi çekim ekiyle ayrılmıştır.

Büyük harfler ile yapılan kısaltmalar ve rakamların aldıkları ekler kesme işareti ile ayrılır. Örneğin, "PTT'nin önünde bugün çok kalabalıktı." cümlesinde, "PTT" kısaltması kesme işareti ile ayrılmıştır. Aynı şekilde, "2023'te önemli olaylar yaşandı." cümlesinde de rakamdan sonra kesme işareti kullanılmıştır.

Kesme işareti, ekinden ayrı gösterilmek istenen harfleri, ekleri ve kelimeleri ayırmak için de kullanılır. Örneğin, "-yor'dan önce gelen ünlüler geniş ünlüler daralır." cümlesinde olduğu gibi.

Ünlüsü düşen kelimelerde, düşen ünlünün yerine kesme işareti konur. Örneğin, "Karac'oğlan n'eylersin n'olur." cümlesinde düşen ünlü harflerin yerine kesme işareti kullanılmıştır.

Dil adlarına gelen ekler bitişik yazılır. Örneğin, "Türkçenin", "Özbekçenin", "Japoncaya" gibi. Bu kurala göre, dil adlarına gelen ekler ayrı yazılmaz.

Kurum ve kuruluş adlarına getirilen ekler ayrılmaz. Örneğin, "Türk Dili Başkanlığına", "İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanlığına" gibi. Bu tür adlara gelen ekler bitişik yazılır.

Özel isimlerden türetilen kelimelerin aldıkları yapım ekleri kesme işareti ile ayrılmaz. Örneğin, "Türklük", "Türkçe", "Türkçülük", "Türkçecilik", "İzmirli", "Atatürkçü", "Avrupalı", "Avrupalılaşmak" gibi. Bu eklerden sonra gelen çekim ekleri de kesme işareti ile ayrılmaz. Örneğin, "İzmirlinin", "Londralı", "Atatürkçülükten" gibi.

Özgün yani orijinal imlaları ile yazılan yabancı kelimelerin ardından gelen yapım ve çekim ekleri kesme işareti ile ayrılmalıdır. Örneğin, "Manchester'lı", "Shakespeare'nin" gibi.

-ler eki, özel isimlerden millet ve sıra dağ isimleri türettiğinde ya da onlara aile, abartma anlamı kattığında kesme işareti ile ayrılmaz. Örneğin, "Türkler", "Almanlar", "Toroslar", "Alpler" gibi. Ayrıca, -ler eki özel isimlere benzerleri anlamı kattığında da kesme işareti ile ayrılmaz. Örneğin, "Atatürkler", "Fatihler", "Yunuslar" gibi.

Özel isimlerin aldıkları ekler satır sonuna sığmıyorsa, özel isimden sonra kesme işareti konur ve kısa çizgi ayrıca kullanılmaz. Örneğin, "Türkiye'nin" kelimesi satır sonuna sığmıyorsa, "Türkiye'" şeklinde yazılır ve bir sonraki satırda devam eder. Rakamların satır sonuna gelmesi durumunda da yalnızca kesme işareti kullanılır.

Tırnak içine alınan sözlerden sonra kesme işareti kullanılmaz. Örneğin, "Yahya Kemal'in 'Kendi Gök Kubbemiz' i okudunuz mu?" cümlesinde tırnak içindeki sözden sonra kesme işareti kullanılmamıştır.